LÍS mótmælir fyrirhuguðum hækkunum á skrásetningargjöldum háskóla
Landssamtök íslenskra stúdenta (LÍS) harma ákvörðun stjórnvalda um að heimila opinberum háskólum að hækka skrásetningargjald úr 75.000 kr. í allt að 100.000 kr. Samtökin minna á að árið 2023 var gjaldið úrskurðað ólögmætt og enn er beðið niðurstöðu áfrýjunarnefndar í endurupptöku málsins.
„Þessi ákvörðun er ekki aðeins ósanngjörn heldur stríðir gegn alþjóðlegum skuldbindingum Íslands,“ segir Lísa Margrét Gunnarsdóttir, forseti LÍS, og vísar til 13. gr. Alþjóðasamnings Sameinuðu þjóðanna um efnahagsleg, félagsleg og menningarleg réttindi þar sem kveðið er á um að æðri menntun skuli vera öllum aðgengileg og þróunin stefna að því að hún verði ókeypis.
Hækkun leysir ekki undirfjármögnun háskólanna
LÍS bendir á að hækkun skrásetningargjalda nægi ekki til að rétta af viðvarandi undirfjármögnun háskólakerfisins. Á sama tíma felur hækkunin í sér verulega aukningu útgjalda fyrir hinn almenna stúdent.
Samkvæmt nýjustu könnun Eurostudent glímir yfir 30% íslenskra háskólanema við alvarlegan eða mjög alvarlegan fjárhagsvanda. Fjárhagsáhyggjur stúdenta eru hvergi meiri á Norðurlöndunum. Þá hefur kaupmáttur ungs fólks staðið í stað í tvo áratugi og arðsemi háskólamenntunar aldrei verið minni, samkvæmt nýrri skýrslu Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands sem unnin var fyrir BHM.
Stúdentar bera þegar þungar byrðar
„Það skýtur skökku við að draga úr hvata til náms með því að auka fjárhagsbyrðar stúdenta á þessum tíma,“ segir Lísa Margrét. Hún bendir á að 74% háskólanema á vinnumarkaði starfi með námi til að eiga efni á námi sínu og að meira en þriðjungur íslenskra stúdenta séu foreldrar í námi.
Krafa LÍS til stjórnvalda
Í ljósi nýútgefinnar skýrslu OECD krefjast LÍS þess að stjórnvöld bregðist við rót vandans með því að tryggja grunnfjármögnun háskólastigsins til jafns við meðaltal OECD-ríkja, í stað þess að velta kostnaði yfir á stúdenta sem þegar búa við efnahagslegt óöryggi og ófullnægjandi námslánakerfi.
Stúdentar á árlegri ráðstefnu Gæðamats háskóla
Árleg ráðstefna Gæðamats háskóla (IAQA) fór fram 17. september í Listaháskóla Íslands. Þar var meðal annars haldið pallborð þar sem stúdentar ræddu reynslu sína og áskoranir í háskólanámi. Gaga Gvenetadze, stjórnarmaður í Gæðamati háskólanna, leiddi pallborðið.
Íris Björk Ágústsdóttir, jafnréttisfulltrúi LÍS, lagði áherslu á andlega heilsu stúdenta, kulnun og mikilvægi þess að háskólar veiti stuðning til nemenda sem glíma við ýmsar áskoranir.
Þórdís Dröfn Andrésdóttir, fyrrverandi forseti SÍNE, benti á réttindaleysi stúdenta til fæðingarorlofs og ósveigjanleiki í kerfinu gagnvart foreldrum í námi.
Silja Rún Friðriksdóttir, fyrrverandi forseti SHA, ræddi um mikilvægi sveigjanleika í námi svo að stúdentar geti skipulagt sig sem best með vinnu og félagslíf. Auk þess lagði hún áherslu á opið og traust samtal milli stúdenta og háskóla.
Anamarija Veic, formaður FEDON, fjallaði um stöðu alþjóðlegra stúdenta og mikilvægi þess að styrkja fræðslu til leiðbeinenda doktorsnema, þar sem velferð doktorsnema er ekki síður mikilvægur en fjármögnun rannsókna.
Lísa Margrét Gunnarsdóttir, forseti LÍS, undirstrikaði að háskólanám ætti að vera eins sveigjanlegt og einstaklingsmiðað og kostur er, til að tryggja sem best rétt stúdenta að stunda nám.
Ráðstefnan var vettvangur fyrir mikilvæga umræðu um hvernig háskólar geta betur mætt þörfum fjölbreytts hóps stúdenta og tryggt að rödd þeirra heyrist.
LÍS, Q-félagið og ERGI lýsa yfir samstöðu með hinsegin stúdentum
Landssamtök íslenskra stúdenta (LÍS), Q–félag hinsegin stúdenta og ERGI – Félag hinsegin stúdenta á Norðurlandi hafa sameinast um stuðningsyfirlýsingu við hinsegin stúdenta. Í yfirlýsingunni fordæma samtökin orðræðu og aðgerðir sem grafa undan tilvist, sjálfsvirðingu og öryggi trans og kynsegin fólks á Íslandi.
Að sögn samtakanna hefur hinsegin fólk á Íslandi, og þá sérstaklega trans og kynsegin einstaklingar, orðið vitni að aukinni andstöðu í samfélagsumræðu á undanförnum misserum. Þessi þróun birtist meðal annars í ummælum stjórnmálafólks, neikvæðri og takmarkaðri fjölmiðlaumfjöllun og auknum árásum á rétt trans og kynsegin fólks til að vera sýnilegt og njóta öruggs aðgengis að almannarýmum og þjónustu.
„Slíkt á ekki heima í samfélagi sem kennir sig við mannréttindi, jafnrétti og velferð allra,“ segir í yfirlýsingunni.
Samtökin skora á háskóla, menntastofnanir og samfélagið allt að fordæma hatursorðræðu og fordóma, tryggja öruggt og aðgengilegt námsumhverfi fyrir öll, styðja við fræðslu og rannsóknir sem efla sýnileika og öryggi hinsegin stúdenta, og sýna skýra samstöðu með þeim sem standa veikt fyrir í opinberri umræðu.
„Fjölbreytileiki er styrkur hverrar þjóðar og það er hlutverk stúdenta og fræðafólks nú sem áður að standa vörð um upplýst og opið samfélag,“ segir í lok yfirlýsingarinnar sem undirrituð er af Lísu Margréti Gunnarsdóttur, forseta LÍS.
Lesa má stuðningsyfirlýsinguna í heild hér: STUÐNINGSYFIRLÝSING 15. SEPT. 2025
Árleg ráðstefna Gæðamats háskóla 2025 // IAQA annual conference 2025
Gæðamat háskóla boðar til árlegrar ráðstefnu miðvikudaginn 17. september kl. 9–16 í Listaháskóla Íslands.
Yfirskriftin í ár er „Student centered Quality Assurance – Supporting the needs of all students“.
📑 Dagskrá og skráning: https://iaqa.is/events/annual-conference-2025
Júlíus Andri Þórðarson ráðinn framkvæmdastjóri LÍS
Landssamtök íslenskra stúdenta (LÍS) hafa ráðið Júlíus Andra Þórðarson í starf
framkvæmdastjóra samtakanna. Hann hefur þegar hafið störf og mun gegna embættinu
til 1. júní 2026.
Júlíus Andri er útskrifaður með BA-gráðu í miðlun og almannatengslum frá Háskólanum
á Bifröst. Hann hefur á síðustu árum aflað sér víðtækrar reynslu af hagsmunabaráttu,
stefnumótun og félagsstörfum, meðal annars sem varaforseti og hagsmunafulltrúi
Nemendafélags Háskólans á Bifröst. Þá hefur hann einnig setið í háskólaráði og
jafnréttisnefnd háskólans.
„Það er heiður að fá að starfa með LÍS á tímum þar sem raddir stúdenta skipta sköpum,“
segir Júlíus Andri. „Ég hlakka til að leggja mitt af mörkum til að styrkja hagsmunabaráttu
stúdenta og efla sýnileika hennar, sem of oft hefur fengið takmarkaða athygli.“
Júlíus Andri hefur jafnframt reynslu af stjórnmálastarfi, kosningabaráttum og
almannatengslum.
Samkvæmt forseta LÍS er ráðning hans mikilvæg styrking fyrir
samtökin. „Við erum sannfærð um að fjölbreytt reynsla Júlíusar og þekking hans á bæði
hagsmunagæslu og miðlun muni efla starfsemi LÍS á næsta starfsári,“ segir Lísa Margrét
Gunnarsdóttir sem var endurkjörin forseti LÍS á landsþingi samtakanna s.l. vor.