74. stjórnarfundur ESU í Bled, Slóveníu

Dagana 22.-27. apríl sóttu fulltrúar LÍS 74. stjórnarfund European Students’ Union (ESU) í Bled, Slóveníu af SSU (Landssamtökum slóvenskra stúdenta).  Voru það Aldís Mjöll Geirsdóttir, Elsa María Guðlaugs Drífudóttir og Salka Sigurðardóttir sem sóttu fundinn fyrir hönd LÍS.

Stjórnarfundir ESU eru haldnir tvisvar á ári og eru æðsta ákvörðunarvald samtakanna. Fundirnir samanstanda af tveggja daga undirbúningsráðstefnu og þriggja daga fundarsetu, þar sem ákvarðanir eru teknar um stefnur og verkefni ESU fram að næsta stjórnarfundi.

Undirbúningsráðstefna

Efnistök undirbúningsráðstefnunnar sem átti sér stað voru yfirgripsmikil og tókust á við hin ýmsu málefni stúdenta, ásamt því að þjóna sem undibúningur fyrir þau skjöl sem tekin voru fyrir á fundinum sjálfum. Meðal annars fengu ráðstefnugestir innsýn inn í líf og baráttu slóvenskra stúdenta. Þar á meðal má nefna að á síðasta ártug áttu sér stað kröftug mótmæli á vegum SSU sem enduðu með því að lagafrumvarp sem lagt hafi verið fyrir þing féll og ný lög, sem stúdentarnir sjálfir höfðu skrifað, gengu í gegn.

Fulltrúar LÍS sóttu einnig kynningu á svokölluðu Pink Training, sem er árleg fræðsluráðstefna sem Landssamtök stúdenta á Írlandi (USI) halda til fræðslu um hinsegin málefni. Þessi ráðstefna sér langa sögu, en USI byrjuðu að halda Pink Training fyrir rúmum þrjátíu árum. Ráðstefnan dregur að sér yfir 300 stúdenta sem sækjast í að læra meira um hinsegin málefni og er hún ein stærsta og elsta hinseginráðstefna í heiminum sem rekin er af stúdentum.

Fulltrúar LÍS, Elsa María, Aldís Mjöll og Salka

Stjórnarfundur

Yfirlýsingar

Stjórnarfundur ESU átti sér stað dagana 25.-27. apríl. Var dagskrá þétt setin og mörg mál tekin fyrir, því voru fundarhöld löng og ströng og oft setið fram eftir nóttu. Meðal annars var kosið um yfirlýsingu um framhald Erasmus+ verkefnisins en Erasmus+ mun líða undir lok árið 2020 og því kominn tími á að áætla hvað mun taka við. Hljóðaði yfirlýsingin meðal annars á um það að umsókn og allt ferli þurfi að einfalda og gera gagnsærra. Einnig þarf að gæta vel að aðgengi. Tryggja þarf meðal annars þess að þeir stúdentar sem þarfnast aukins fjárhagslegs stuðnings til að geta lagt stund á skiptinám eða starfsnám fái þann stuðning skilyrðislaust. Einnig var lögð áhersla á aukið fjármagn til Erasmus+ en ESU eru hluti af Erasmusx10 áskoruninni, sem krefst þess að fjárútlát til Erasmus verði tífölduð.

Kosið var um yfirlýsingu ESU fyrir ráðherrafund Bologna sem haldinn verður í París í maí. Bologna ferlið er samþykkt sem 48 lönd eru þátttakendur í, ferlið gengur út á það að samræma háskólakerfi þátttökulandanna með ákveðin grunngildi sem markmið. Með tveggja til þriggja ára millibili er haldinn svokallaður ráðherrafundur þar sem þátttökulöndin hittast og samþykkja stefnu komandi ára. Síðasti ráðherrafundur átti sér stað árið 2015 í Yerevan, Armeníu, og hefur samþykkt þess fundar verið í gildi síðastliðin þrjú ár. Í yfirlýsingu ESU sem kosin var í gegn á stjórnarfundinum má fyrst og fremst lesa um áherslur á félagslega vídd. Í síðustu samþykkt hafði verið talað um félagslega vídd og National Access Plans, sem eru sérstakar verkáætlanir til þess að tryggja jafnt aðgengi inn í háskólakerfið, en hefur sú áhersla fengið að lúta í lægra haldi í forgangsröðun þátttökulanda á þeim tíma sem hefur liðið síðan þá og því forgangsmál ESU að það gerist ekki aftur. Gríðarlega mikilvægt er að lögð sé aukin áhersla á félagslega vídd í komandi samþykkt Bologna, svo að tryggt sé að þátttökulöndin beiti sér fyrir alvöru í þeim málaflokki.

Yfirlýsing um mögulegt evrópskt háskólasvæði og framtíð háskólamenntunar í Evrópu var einnig samþykkt á fundinum. Fjallar yfirlýsingin fyrst og fremst um European Education Area, sem Evrópusambandið er að þreifa fyrir sér með að setja á laggirnar. Samkvæmt þeim kynningum sem ESU hefur fengið hingað til þá er hugmyndin sú að búa til samstarfsnet evrópskra háskóla. Óljóst er um nákvæma starfsemi þessa nets, en er það áherslumál ESU að þrátt fyrir að upphaflegar hugmyndir lúti að því að það verði eingöngu fyrir háskóla innan Evrópusambandsins að svo verði ekki. Heldur ætti netið að falla að Bologna ferlinu og þeim löndum sem eru hluti af því, það er að segja European Higher Education Area (EHEA). Þetta er í takt við það sem LÍS vilja að lögð sé áhersla á, enda mikilvægt að íslenskri háskólar sitji ekki eftir fyrir þann hlut einann að vera ekki innan Evrópusambandsins.

Stefnumál

Einnig var kosið um uppfærðar útgáfur af inngangi að stefnum ESU hvað varðar háskólakerfi og jafnréttisstefnu ESU. Uppfærsla hvors tveggja gekk mjög vel og mátti skynja einhug þeirra fulltrúa sem tóku þátt í umræðum um áherslumál og breytingar í þeim málum sem ESU beitir sér í og þá sérstaklega þegar kom að inngangi að stefnum ESU hvað varðar háskólakerfi. Þegar kom að þátttöku í uppfærslu jafnréttisstefnu samtakanna var þó marktækt dræmari þátttaka fulltrúa og vakti það athygli LÍS. Hafði misrétti kynja verið mikið í umræðunni á þeim dögum sem höfðu um garð gengið og þá þegar yfirlýsingar um þau málefni verið fluttar af öðrum landssamtökum. Ákváðu fulltrúar LÍS að láta sinn hlut ekki liggja eftir, heldur fluttu yfirlýsingu um skort á virðingu gangvart konum og þeirra innleggi í starfssemi ESU, sem og um skort á þátttöku í þeim hlutum af starfssemi ESU sem sérstaklega gengu út á jafnréttissmál.

Sagði yfirlýsingin meðal annars:

In order for us all to succeed as a collective, as an organisation that fights for inclusion, equality and respect, it is of paramount importance that we practice what we preach. We need to attend the gender session in order for it to deliver what it should. We need to not only all participate and contribute in amending the Gender Mainstreaming Strategy, we need to take it seriously and follow it through with conviction, willingness and ambition to improve.

Verkefnatillögur

Ásamt breytingum á stefnum og yfirlýsingum tók sér einnig stað liður í stjórnarfundinum þar sem farið er yfir tillögur aðildarfélaga að verkefnum eða verklagi sem ESU á að tileinka sér. Þessar tillögur ná yfir allt frá verkferli stjórnarfunda yfir í vinnuhópa sem ætlaðir eru til þess að vinna sérstaklega að ákveðnum verkefnum í tengslum við ESU. Lagði LÍS fram tillögu um að settur yrði á laggirnar vinnuhópur sem myndi endurskoða allt það ferli sem felst í því að finna samtök til þess að hýsa ráðstefnur ESU og hvernig ráðstefnurnar eru haldnar. Var þessi tillaga lögð fram í framhaldi af yfirlýsingu LÍS á síðasta stjórnarfundi ESU í Jerúsalem og vinnustofu sem LÍS héldu á ESC35 í Tallinn. Markmið hópsins mun vera að gera það ferli og þá vinnu sem felst í því að hýsa ráðstefnu aðgengilegri og auðveldari fyrir aðildarfélög ESU. Reyndin er sú að það hefur reynst sífellt erfiðara að halda ráðstefnur vegna fjármagns og umstangs og því óljóst hvernig mun fara með að finna komandi skipuleggjendur. Er það von LÍS að með þeirri vinnu sem mun fara fram í hópnum þá verði það eftirsóttara fyrir aðildarfélög að hýsa ráðstefnur og einnig auðveldara, með nýjum ramma og skýru ferli sem verður hægt að fylgja í undirbúningi.

Kosningar

Á stjórnarfundum ESU sem haldnir eru að vori eiga sér stað kosningar til nýrrar framkvæmdastjórnar samtakanna. Kosnir eru sjö meðlimir í framkvæmdastjórn, tveir varaforsetar og einn forseti.

Kjör hlutu:

Forseti: Adam Gajek

Varaforseti: Katrina Koppel

Varaforseti: Robert Napier

Framkvæmdastjórn:

Daniel Altman

Gohar Hovhannisyan

Monika Skadborg

Joao Martins

Sebastian Berger

Ursa Leban

Yulia Dobyshuk

Ný stjórn ESU

Ný stjórn mun koma til með að taka við embættum við mánaðarmót júní og júlí í sumar. Lesa má frekar um niðurstöður kosningar hér.

Staða íslenskra stúdenta í alþjóðlegum samanburði: aðgengi, efnahagur og tækifæri til náms erlendis

Föstudaginn 4. maí fer fram ráðstefna á Hotel Reykjavik Natura á vegum Rannís, mennta- og menningarmálaráðuneytis og Landssamtaka íslenskra stúdenta um stöðu íslenskra stúdenta í alþjóðlegum samanburði. Tilefni ráðstefnunnar er útgáfa nýjustu Eurostudent könnunarinnar, þar sem Ísland er þátttakandi í fyrsta skipti. Á ráðstefnunni verður leitast við að varpa ljósi á félagslega og efnahagslega stöðu háskólanema í Evrópu og á Íslandi og rætt um hindranir og aðgengi að námi erlendis.

Skráning fer fram í hér og hér má sjá ráðstefnuna á Facebook.

Nánar um Eurostudent VI:

• Frétt mennta- og menningarmálaráðuneytisins um niðurstöður könnuninnar.
• Frétt Rannís um niðurstöður könnuninnar.
• EUROSTUDENT VI Synopsis of Indicators
• EUROSTUDENT VI Thematic review: Combining Studies and Paid Jobs
• EUROSTUDENT project website
• Twitter @Eurostudenttwt
• EUROSTUDENT VI database

Umsögn Landssamtaka íslenskra stúdenta vegna nýrra úthlutunarreglna Lánasjóðs íslenskra námsmanna (LÍN) 2018 - 2019

Eitt helsta baráttumál LÍS - Landssamtaka íslenskra stúdenta er að hlutverk LÍN sem félagslegur jöfnunarsjóður sé eflt og að LÍN starfi sem slíkur. Til þess að geta sinnt því hlutverki er brýnt að gætt sé að sveigjanleika og að komið sé til móts við stúdenta. Raunin er sú að þörfum stúdenta hefur ekki verið sinnt síðastliðin ár og stúdentar því þurft að sætta sig við skertan hlut. Krafa LÍS er að úr því verði bætt hið fyrsta og að stúdentum séu boðin betri kjör hjá LÍN. Þann 13. febrúar síðastliðinn birtu LÍS áherslur vegna yfirvofandi breytinga á Lánasjóðnum þar sem tekið er á lögum um LÍN og úthlutunarreglum og þeim úrbótum sem stúdentar fara fram á til þess að starfsemi LÍN sé viðhlítandi.

LÍS eru vonsvikin með nýjar úthlutunarreglur 2018 - 2019 en ekki er komið til móts við þarfir stúdenta og sitja kjör þeirra enn aftur á hakanum.  

Það er mat LÍS að breyttar úthlutunarreglur séu ekki sú kjarabót sem stúdentar þarfnast og hafa kallað eftir. Stúdentar berjast endurtekið fyrir bættum kjörum hjá LÍN en lítið sem ekkert breytist milli ára. LÍS vona og krefjast þess að hlustað verði betur á rödd stúdenta við áframhaldandi vinnu innan LÍN og í nýskipaðri verkefnastjórn um endurskoðun á lögum um LÍN, þannig að loforð um raunverulegt samráð við stúdenta verði efnt og kjör stúdenta loks bætt. Lánasjóður íslenskra námsmanna er til fyrir tilstilli stúdenta og ber því að koma til móts við þá.

Lesa má umsögnina í heild sinni hér.

Elsa María Guðlaugs Drífudóttir kjörin formaður á Landsþingi LÍS

Síðastliðna helgi, 23.-25. mars, fór Landsþing Landssamtaka íslenskra stúdenta (LÍS) fram í húsakynnum Háskólans á Bifröst. Landsþingið bar yfirskriftina Jafnrétti til náms – hvað er jafnt aðgengi að námi og hvernig tryggjum við það? Þingið er æðsta vald samtakanna og þar koma saman fulltrúar úr öllum aðildarfélögum LÍS.

Elsa María Guðlaugs Drífudóttir flytur framboðsræðu sína

Síðasti dagskrárliður sunnudagsins, og þar með landsþingsins sjálfs, var kjör formanns, gæðastjóra og alþjóðaforseta samtakanna. Tvö framboð bárust í embætti formanns, tvö framboð bárust í embætti alþjóðaforseta og eitt framboð barst í embætti gæðastjóra.

Elsa María Guðlaugs Drífudóttir var kjörin formaður Landssamtaka íslenskra stúdenta. Hún er 23 ára og lauk B.A. gráðu í myndlist við Listaháskóla Íslands vorið 2017. Hún hefur setið í framkvæmdarstjórn LÍS síðastliðin tvö ár, sinnt stöðu jafnréttisfulltrúa og starfað sem alþjóðaforseti samtakanna. Í ræðu sinni lagði Elsa ríka áherslu á mikilvægi þess að stúdentar láti ójafnrétti og aðgengisskort ekki líðast og að sett verði markmið innan samtakanna þar sem krafist er heildstæðrar menntastefnu frá yfirvöldum með sérstakri aðgengisáætlun fyrir háskólakerfið. Mikilvægt er að stúdentar standi sameinaðir í að gæta þess að þeirra hlutur sitji ekki eftir.

Nýkjörinn gæðastjóri, alþjóðaforseti og formaður

Aldís Mjöll Geirsdóttir var kjörin gæðastjóri. Hún er sitjandi formaður samtakanna og hefur komið mjög mikið að gæðastarfi þeirra. Aldís hefur meðal annars sinnt skrifum nýrrar gæðastefnu ásamt sitjandi gæðastjóra og verður fulltrúi íslenskra stúdenta á ráðherrafundi um Bologna ferlið sem tekur sér stað í París í maí. Aldís er 23 ára laganemi á þriðja ári við Háskóla Íslands.

Nýkjörinn alþjóðaforseti LÍS er Salka Sigurðardóttir. Salka er 23 ára og hefur sinnt starfi upplýsingafulltrúa í Stúdentafélagi Háskólans í Reykjavík síðastliðið ár. Hún er þriðja árs nemi í sálfræði við sama skóla.

Stefnumótun

Ásamt hefðbundnum þingstörfum var helgin nýtt í vinnustofur um jafnréttismál. Afrakstur vinnu helgarinnar mun koma til með að vera nýttur við gerð nýrrar jafnréttisstefnu samtakanna á komandi starfsári sem jafnréttisfulltrúi LÍS ber ábyrgð á. Þá var ný gæðastefna samtakanna samþykkt á þinginu en hafa skrif hennar staðið yfir á síðastliðnu starfsári. Umfjöllun um hana má finna í fréttatilkynningu hér.

View fullsize

View fullsize

View fullsize

View fullsize

Ályktanir þingsins

Tvær ályktanir voru lagðar fyrir þingið, þar sem óskað var eftir stuðningi aðildarfélaga LÍS. Sú fyrri kom frá Stúdentafélagi Háskólans á Akureyri og snýr að yfirvofandi kennaraskorti.  Sólveig María Árnadóttir, formaður SHA og kennaranemi óskaði eftir stuðningi aðildarfélaganna þar sem um er að ræða málefni sem snertir allt samfélagið.

Yfirvofandi kennaraskortur hér á landi hefur verið töluvert til umræðu síðastliðin tvö ár. Ár hvert sækja færri nemendur í kennaranám og er meðalaldur starfandi kennara kominn hátt í fimmtugt. Þá er talið að um einungis 60% menntaðra leikskólakennara og um helmingur menntaðra grunnskólakennara starfi í leik- og grunnskólum landsins. Því bendir þetta til að bæði þurfi að auka nýliðun og bæta starfsaðstæður kennara til muna, til þess að menntaðir kennarar sjái hvata og tilgang í því að fara í kennslu. (Úr ályktun)

Sigrún Jónsdóttir bar upp seinni ályktunina, fyrir hönd Stúdentaráðs Háskóla Íslands,  og greindi frá stöðu alþjóðlegra stúdenta á íslenskri grundu.

 Landsþing LÍS 2018 krefst þess að bæta þurfi afgreiðslu umsókna námsmanna á háskólastigi um dvalarleyfi hér á landi. Mörg dæmi eru til um misræmi á milli upplýsinga sem Háskóli Íslands veitir annars vegar og Útlendingastofnun hins vegar sem hefur áhrif á umsóknir námsmanna um dvalarleyfi. LÍS - Landssamtök íslenskra stúdenta telja jafnframt að háskólastofnanir eigi að standa vörð um réttindi nemenda sinna. (Úr ályktun)

Báðar ályktanirnar hlutu einróma samþykki um stuðning og verður því eitt af hlutverkum LÍS á komandi starfsári að koma þessum málum betur á framfæri í samráði við aðildarfélög.

Heimsókn mennta- og menningarmálaráðherra

Lilja Alfreðsdóttir svara fyrirspurnum þingfulltrúa.

Mennta- og menningarmálaráðherra, Lilja Dögg Alfreðsdóttir, kom einnig og heimsótti þingið á sunnudeginum. Hélt Lilja erindi þar sem hún sagði frá þeim störfum sem hafa átt sér stað innan Mennta- og menningarmálaráðuneytis frá því hún tók við embætti. Talaði hún einnig um niðurstöður Eurostudent könnunarinnar, sem er yfirgripsmikil könnun um hagi stúdenta í 28 Evrópulöndum. Niðurstöður könnunarinnar komu út fyrr í mánuðinum en taka LÍS þátt í úrvinnslu hennar ásamt Mennta- og menningarmálaráðuneyti þessa dagana. Lagði hún ríka áherslu á samvinnu við stúdenta í þeim verkefnum sem liggja fyrir. Tók Lilja einnig við spurningum þinggesta, þar sem hún var innt eftir svörum um ýmsa hluti, þar á meðal starfshóp um endurskoðun Lánasjóðsins, reglugerðir um starfsnám og drög að heildstæðri menntastefnu.

Framkvæmdarstjórn LÍS og þingfulltrúar aðildarfélaga.

Landsþing LÍS er veigamikill vettvangur fyrir fulltrúa íslenskra stúdenta, þar sem þeir fá tækifæri til þess að koma saman yfir heila helgi og ráða ráðum sínum. Á Landsþinginu er framkvæmdastjórn gefið færi á að sýna afrakstur starfsársins og eru fulltrúar sammála um að vel hefur tekist til. LÍS hlakka til komandi starfsárs og þeirra verkefna sem eru fyrir höndum og óska nýkjörnum embættisaðilum innilega til hamingju.

Allar ljósmyndir eru teknar af Reyni Þrastarsyni

Fyrsti dagur Landsþings LÍS árið 2018 – Stefna LÍS um gæði í íslensku háskólasamfélagi samþykkt

Landsþing Landssamtaka íslenskra stúdenta, LÍS, var sett þann 23. mars 2018. Þetta er fimmta landsþing samtakanna og er dagskrá þess einkar metnaðarfull í ár. Landsþingið ber yfirskriftina Jafnrétti til náms – hvað er jafnt aðgengi að námi og hvernig tryggjum við það? Þingið fer með æðsta ákvörðunarvald samtakanna en þar koma saman fulltrúar frá öllum aðildarfélögum LÍS.

Þann 23. mars á Landsþinginu lagði framkvæmdastjórn LÍS fram stefnu um gæði í íslensku háskólasamfélagi. David Erik Mollberg, gæðastjóri LÍS, kynnti stefnuna sem byggð er á vinnustofum Landsþings ársins 2017 þar sem yfirskriftin var Hvers virði er mín menntun – Efling stúdenta í gæðastarfi háskólanna. Eftir miklar samræður og samráð milli þingfulltrúa komust þeir að sameiginlegri niðurstöðu og ný stefna var samþykkt einróma af fulltrúum háskólanema á Íslandi sem og íslenskra háskólanema á erlendri grundu. Er þetta í fyrsta sinn sem íslenskir stúdentar marka sameiginlega stefnu um gæði í íslensku háskólasamfélagi.

David Erik Mollberg, gæðastjóri LÍS, kynnir stefnuna.

Í stefnunni er snert á mörgum flötum en meðal annars að mennta- og menningarmálaráðuneyti marki heildstæða menntastefnu en sér í lagi stefnu fyrir háskólastigið. Þá þarf að afla upplýsinga um samsetningu þess breiða hóps stúdenta sem stunda nám við háskóla á Íslandi og  erlendis. Safna þarf slíkum upplýsingum með sérstöku tilliti til félagslegrar víddar (e. Social Dimension) en á meðan stúdentar endurspegla ekki þverskurð þjóðarinnar hefur jafnt aðgengi að menntun ekki verið fyllilega tryggt.

Hlúa þarf að aðgengi að menntun og gæðum hennar með bættri fjármögnun ásamt þróaðri og bættum kennsluháttum. Þar að auki ber að gæta þess að aðgangsstýringar vegi ekki að jafnrétti til náms.

Háskólar landsins eiga að bjóða upp á nemendamiðað nám með áherslu á fjölbreytta kennsluhætti og námsmat. Leggja skal ríka áherslu á virka þátttöku stúdenta, raunhæf verkefni og tengsl við atvinnulíf. Einnig þarf að þjálfa nemendur í gagnrýnni hugsun, efla sköpunarhæfni og hvetja til sjálfstæðra vinnubragða með siðferðisleg gildi að leiðarljósi.

Aukin fjármögnun háskólakerfisins er nauðsynleg til þess að mögulegt sé að auka gæði náms og er því skýr krafa LÍS að markmiðum í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar sé framfylgt en þar segir að fjárframlög til háskólastigsins skulu ná meðaltali OECD - ríkjanna fyrir árið 2020 og Norðurlanda árið 2025.

Innleiðing gæðastefnunnar marka tímamót í sögu samtakanna en stefnan styrkir sameinaða rödd stúdenta í hagsmunabaráttu sinni til muna. LÍS fagna þessum framúrskarandi áfanga og hlakka til að kynna stefnuna og beita sér fyrir því að henni verði fylgt eftir.

Nálgast má stefnuna hér.