Evrópska háskólasvæðið fyrir 2030: Aðgengilegt, nýstárlegt og samtengt / EHEA by 2030: Inclusive, innovative and interconnected

—English below—

Þann 19. nóvember var haldinn rafrænn ráðherrafundur Evrópska háskólasvæðisins (e. European Higher Education Area, EHEA). Viðburðurinn á sér stað á tveggja ára fresti og þar koma menntamálaráðherrar 48 landa saman til þess að setja sér sameiginleg markmið um æðri menntun og meta árangur frá síðasta fundi. Þessi sameiginlegu markmið heita öðru nafni Bologna ferlið, „The Bologna Process”, því fyrsti samningurinn um samræmingu háskóla í Evrópu var gerður í Bologna árið 1999. 

Bologna ferlið hefur með beinum hætti mótað háskóla í allri Evrópu. Þaðan koma ECTS einingar, skipting gráða í grunnnám og framhaldsnám og það að háskólagráður frá einu aðildarríki séu teknar gildar í öllum hinum ríkjum svæðisins. Utanumhald um Bologna ferlið hefur „The Bologna Follow-Up Group, BFUG”, þar sem aðildarlönd EHEA skiptast á að leiða vinnuna. Að þessu sinni voru það Þýskaland og Bretland en Ísland sinnti sem dæmi formennsku, ásamt Lettlandi, árið 2015.

Forseti LÍS tók þátt í sendinefnd Íslands á ráðstefnunni í ár sem fulltrúi stúdenta. Það er mjög mikilvægt að allir hagaðilar háskólanna, sér í lagi stúdentar, þekki til og komi að vinnu EHEA og BFUG. Á ráðherrafundum EHEA koma sama æðstu embættismenn hvers lands í menntamálum, þau skuldbinda sig til þess að framfylgja ákveðnum gildum og vinna að úrbótum og skulu styðja hvort annað í innleiðingu aðgerða sem auka gæði, aðgengi og gagnsæi æðri menntunar.

Afurð hverrar ráðstefnu er yfirlýsing sem skilgreinir áherslur næstu ára. Þetta árið voru þrjú einkunnarorð í forgrunni sem síðan verða sett skýrari markmið í kringum:

• Aðgengi 

• Nýsköpun

• Samstarf

„Til að ná fram framtíðarsýn okkar skuldbindum við okkur til að byggja upp aðgengilegt, nýstárlegt og samtengt EHEA árið 2030 sem verður fært um að styrkja sjálfbæra, samheldna og friðsæla Evrópu.”

Yfirlýsingin nefnir einnig að háskólamenntun verði lykilaðili að því að uppfylla Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna fyrir árið 2030.

Yfirlýsingunni fylgja þrír viðaukar sem útlista markmið á nokkrum mikilvægum sviðum ásamt leiðbeiningum um hvernig megi ná þeim markmiðum. Viðaukarnir eru eftirfarandi: 

• „Yfirlýsing um akademískt frelsi (viðauki I)”

• „Meginreglur og leiðbeiningar til að styrkja félagslega vídd æðri menntunar í EHEA“ (viðauki II)

• „Tilmæli til landsyfirvalda um endurbætur á námi og kennslu í háskólum EHEA “(viðauki III)

Þessar leiðbeiningar munu nýtast hagaðilum (ríkistjórnum, háskólum og stúdentum) í eflingu æðri menntunar en viðauki I um akademískt frelsi þykir sérstaklega mikilvægur í því samhengi að eitt aðildarríki EHEA hefur undanfarnar vikur og mánuði þverbrotið þau viðmið sem þar koma fram. Stór hluti ráðstefnunnar fór í að ræða þau mannréttindabrot sem eiga sér stað um þessar mundir í Hvíta-Rússlandi þar sem stúdentar og háskólastarfsfólk hafa þurft að þola ólögmæta beitingu ofbeldis, hefur verið handtekið eða neyðst til að flýja land fyrir það að mótmæla ólögmætu endurkjöri forsetans Alexander Lukashenko. Mjög margir ráðherrar nýttu þær tvær mínútur sem hver og einn fær til að tjá sig til þess að tala fyrir mannréttindum og gegn ógnarstjórn Hvíta-Rússlands. LÍS hefur verið í samskiptum við Evrópusamtök Stúdenta (e. European Students’ Union, ESU) landssamtök stúdenta í Hvíta-Rússlandi (BSA og BOSS) vegna stöðunnar. LÍS hefur deilt yfirlýsingu þar sem kröfur BSA og BOSS koma fram: að háskólar og yfirvöld taki afstöðu gegn takmörkunum á akademísku frelsi og gangi til aðgerða. Það er mikilvægt skref að stór hluti aðildarríkja EHEA fordæmi framgang yfirvalda í Hvíta-Rússlandi og er það von okkar að þrýstingurinn beri árangur.

Fram að næsta ráðherrafundi EHEA, sem verður í Albaníu árið 2022, mun mikil vinna eiga sér stað. Skipað verður í nefndir til þess að fylgja áætlunum eftir en ánægjulegt er að segja frá því að BFUG tryggir að fulltrúar stúdenta eigi sæti við borðið í nefndum. Það á eftir að koma í ljós hvort LÍS muni taka þátt í vinnu BFUG með beinum hætti en samtökin munu í öllu falli halda á lofti þeim gildum og markmiðum sem EHEA hefur samþykkt.

//

EHEA by 2030: Inclusive, innovative and interconnected

The European Higher Education Area (EHEA) held their biennial Ministerial Conference online on 19 November. There, ministers of education from 48 countries meet to set common goals for higher education and evaluate the results from the last meeting. These common goals are also known as the Bologna Process, as the first agreement on the harmonization of higher education in Europe was signed in Bologna in 1999.

The Bologna Process has directly shaped higher education across Europe. It has resulted in ECTS credits, the division of degrees into undergraduate and graduate studies and the fact that university degrees from one member state are accepted as valid in all the other states in the region. The Bologna process is managed by "The Bologna Follow-Up Group, BFUG", where EHEA member countries take turns leading the work. This time it was Germany and the United Kingdom, but Iceland served as the chair, along with Latvia, in 2015.

The President of LÍS participated in the Icelandic delegation at this year's conference as a student representative. It is very important that all university stakeholders, especially students, are familiar with and involved in the work of EHEA and BFUG. At the EHEA Ministerial Conference, senior officials of each country in education commit to enforcing certain values ​​and working towards improvements, while also supporting each other in the implementation of measures that increase the quality, accessibility and transparency of higher education.

The product of each conference is a statement, or communiqué, that defines the focus of the coming years. This year there were three key phrases which will serve as the basis for upcoming goals:

• Inclusive

• Innovative

• Interconnected

"To achieve our vision, we commit to building an inclusive, innovative and interconnected EHEA by 2030, able to underpin a sustainable, cohesive and peaceful Europe."

The declaration also mentions that higher education will be a key player in meeting the UN Sustainable Development Goals for 2030.

The statement is accompanied by three annexes which outline goals in several important areas, as well as guidelines on how to achieve those goals. The appendices are as follows:

• "Statement on Academic Freedom (Annex I)"

• "Principles and Guidelines to Strengthen the Social Dimension of Higher Education in the EHEA" (Annex II)

• "Recommendations to National Authorities for the Enhancement of Higher Education Learning and Teaching in the EHEA" (Annex III)

These guidelines will be useful to stakeholders (governments, universities and students) in enhancing higher education, but Annex I on academic freedom is considered particularly important in the context that one EHEA member has in recent weeks and months violated the criteria set out therein. A large part of the conference focused on the human rights violations that are currently taking place in Belarus, where students and university staff have had to endure the illegal use of force, have been arrested or forced to flee the country for protesting of Alexander Lukashenko’s illegitimate re-election. Many of the ministers took advantage of the two minutes each had to speak out in favor of human rights and against Belarus' current regime. LÍS has been in contact with the European Students' Union (ESU), and National Unions ofSstudents in Belarus (BSA and BOSS), regarding the situation. LÍS has shared a statement stating the demands of BSA and BOSS: that universities and authorities take a stand against restrictions on academic freedom and take action. It is an important step that a large part of the EHEA member states condemn authorities in Belarus, and it is our hope that the pressure will be effective.

Until the next EHEA Ministerial Confernce, which will take place in Albania in 2022, a great deal of work will take place. Committees will be appointed to follow up on the work to be done, and we are pleased to report that BFUG ensures that student representatives have a seat at the table in committees. It remains to be seen whether LÍS will participate directly in BFUG's work, but in any case the organization will uphold the values ​​and goals agreed on by the EHEA.

LÍS óskar stúdentum og velvildarfólki þeirra til hamingju með dag íslenskrar tungu! // LÍS wishes students and their well-wishers a happy Icelandic Language Day!

—English below—

Við viljum nýta tækifærið til að minna á fjölbreytileikann og mikilvægi þess að öll fái að njóta sín, hvert sem samband þeirra við íslenska tungu er.

1. Það sést ekki utan á fólki hvort það talar íslensku. Það má spyrja hvaða tungumál fólk vill tala en ávallt skal gera það af virðingu og nærgætni! Það getur verið þreytandi fyrir einstakling sem talar íslensku að vera ítrekað ávarpað á ensku, eða fyrir einstakling sem er að læra íslensku að lenda alltaf í því að skipt sé yfir á ensku í miðju samtali sem byrjaði á íslensku. Þó þú haldir að það sé af tillitsemi, þá er það líklega vegna þess að þú ákvaðst út frá útliti/nafni/aðstæðum að einstaklingur tali ekki íslensku, sem eru einfaldlega fordómar sem hver og einn þarf að horfast í augu við hjá sér og reyna að breyta.

2. Við eigum öll ólík sambönd við tungumál. Það getur tekið fólk tvö ár eða tvo áratugi að læra nýtt tungumál, og í raun er aldrei neinn “búinn” að læra tungumál. Gefum fólki þann tíma og stuðning sem það þarf til þess að læra íslensku, á sínum forsendum og af áhuga, og pössum að fólk fái samt að vera jafngildur hluti samfélagsins þangað til það er tilbúið til þess að tala íslensku, ef það vill. 

3. Það er hægt að fagna, efla og auðga íslenska tungu, samhliða því að önnur tungumál séu töluð á Íslandi. Ef fólk kýs að tala saman á öðru tungumáli en íslensku, eða biður þig um að tala ensku við það frekar en íslensku, þá er það líka bara frábært! Við verðum öll fróðari af því að kynnast fleiri tungumálum, fólk sem talar íslensku sem móðurmál tapar ekki íslensku sinni á því að tala stundum ensku, heldur græðir þekkingu á ensku í viðbót.

//

LÍS wishes students and their well-wishers a happy Icelandic Language Day!

We want to take this opportunity to remind people of diversity and the importance of everyone having the ability to thrive, regardless of their relationship with the Icelandic language.

1. You can’t tell if a person can speak Icelandic just by looking at them. You can ask what language people prefer to speak, but always do so with respect and prudence! It can be exhausting for an individual who speaks Icelandic to be repeatedly addressed in English, or for an individual who is learning Icelandic when the other person always switches to English in the middle of a conversation that began in Icelandic. Even though you think it's out of consideration, it's probably because you decided based on their appearance/name/situation that an individual does not speak Icelandic, which are simply prejudices that each person has to face in themselves and try to change.

2. We all have different relationships with languages. It can take people two years or two decades to learn a new language, and in fact no one is ever “finished” learning a language. We must give people the time and support they need to learn Icelandic, on their own terms and based on their interest, and make sure that people are still allowed to be an equal part of society until they are ready to speak Icelandic, if they want to.

3. It is possible to celebrate, strengthen and enrich the Icelandic language, at the same time as other languages ​​are spoken in Iceland. If people choose to speak together in a language other than Icelandic, or ask you to speak English with them rather than Icelandic, then that's just great too! We all become more knowledgeable by getting to know more languages, people who speak Icelandic as their mother tongue do not lose their Icelandic by sometimes speaking English, but gain additional knowledge of English.

LÍS kallar eftir frekari umbótum fyrir nemendur með sérþarfir á háskólastigi // LÍS calls for further reforms for students with special needs at the university level

—ENGLISH BELOW—

Þrjú þeirra sem standa að baki verkefninu héldu kynningar á rafræna viðburðinum.

Frá vinstri til hægri: Sigvaldi Sigurðarson starfar sem verkefnastjóri SÍF og er fyrrum verkefnastjóri Réttinda-Ronju. Ágústa Björg Kettler Kristjánsdóttir starfar sem verkefnastýra hjá Réttinda-Ronju. Anna Kristín Jensdóttir starfar sem varaforseti LÍS og móttökustjóri réttindagæslu fatlaðs fólks. Einnig er hún menntuð sem náms- og starfsráðgjafi.

---

Þann 11. nóvember 2020 var haldin kynningarfundur og vígsla vefsíðu Rettinda-Ronju, sem er verkefni á vegum LÍS og Öryrkjabandalagi Íslands (ÖBÍ). Tilgangur vefsíðunnar er að auka aðgengi nemenda með sérþarfir að upplýsingum um réttindi sín í háskólum á Íslandi.

Í beinni útsendingu á facebook kynntu upphafs- og umsjónarmenn verkefnisins sögu, tilgang, virkni og mikilvægi Réttinda-Ronju, en kynningin er enn aðgengileg fyrir áhugasama.

LÍS eru ótrúlega stolt af framlagi þeirra einstaklinga sem standa að verkefninu og óskum þeim innilega til hamingju með árangur margra ára vinnu. Tilkoma vefsíðunnar er stórt skref í átt að því að auka tækifæri fólks með fötlun til þess að stunda það nám sem þau kjósa.

Niðurstöður könnunar sem gerð var í upphafi verkefnisins sýna að einhver úrræði til stuðnings við þennan nemendahóp eru til staðar, en skortur er á upplýsingum um þau úrræði. Í þeirri vinnu sem nú hefur átt sér stað í þróun vefsins hefur komið í ljós að víða er hægt að gera betur í þjónustu við fólk með fötlun í háskólum landsins. Það er von okkar að vefsíðan muni nýtast sem þrýstiafl í að auka þjónustuna við þessa nemendur.

Í ljósi þess að Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks hefur verið fullgildur hér á landi er hér um framfaraskref að ræða. Í 24. grein samningsins er fjallað um menntun. Þar er meðal annars kveðið á um að fólk með fötlun eigi jafnan rétt til náms og ófatlaðir einstaklingar. 

Til þess að fylgja samningum eftir á borði en ekki aðeins í orði þá kalla LÍS eftir eftirfarandi aðgerðum:

1. Að þeir aðilar sem koma að því að þjónusta nemendur með fatlanir eða námsörðuleika stuðli að samvinnu fagaðila til að auðvelda nemandanum að fá þann stuðning sem hann þarfnast. Það gæti falist í að fagmenn hittist reglulega saman með nemandanum og skapaður þannig sameiginlegan vettvang til samráðs. 

2. Að þau úrræði sem standa þessum nemendum til boða séu sýnileg öðrum fagstéttum eins og náms- og starfsráðgjöfum og félagsráðgjöfum.

3. Að háskólar taki til athugunar þau atriði sem fá rauðan þumal á vefsíðunni, þ.e. bæti við þjónustu sem ætti að vera til staðar en er það ekki. (Svo má endilega láta Réttinda-Ronju vita um framfarir svo hægt sé að uppfæra vefsíðuna!)

4. Að háskólar tryggi að um raunverulegt aðgengi sé að ræða, ekki aðeins fyrir fólk sem notar hjólastól, sem á að sjálfsögðu alltaf að tryggja, en að sé hugað að þörfum enn fjölbreyttari hóps stúdenta, eins og blindra og sjónskertra, heyrnalausra og heyrnaskertra, fólks á einhverfurófinu og með þroskaskerðingar auk nemenda með námserfiðleika að öðru tagi. 

5. Að stjórnvöld tryggi nægilegt fjármagn og skapi hvata til þess að háskólar veiti nemendum með fötlun þá þjónustu sem þau þurfa á að halda til að geta stundað nám sitt óháð staðsetningu skóla eða tegund náms 

LÍS calls for further reforms for students with special needs at the university level

Three of the people behind the project gave presentations at the electronic event.

From left to right: Sigvaldi Sigurðarson works as SIF's project manager and is the former project manager of Réttindi-Ronja. Ágústa Björg Kettler Kristjánsdóttir works as a project manager at Réttinda-Ronja. Anna Kristín Jensdóttir works as the vice president of LÍS and the reception manager for the protection of the rights of disabled people. She is also trained as a study and career counselor.

---

On 11 November 2020, an introductory meeting and inauguration was held for the new Rettinda-Ronja website, a project run jointly by LÍS and ÖBÍ - The Icelandic Disability Alliance. The purpose of the website is to provide information for students with special needs about their rights in universities in Iceland. The website is currently only in Icelandic but will soon be available in other languages as well.

Broadcasted live on Facebook, the founders and supervisors of the project presented the history, purpose, function and importance of Réttindi-Ronja, and the presentation is still accessible for anyone interested.

LÍS is incredibly proud of the contribution of the individuals involved in the project and we sincerely congratulate them on this success of many years’ of work. The advent of the website is a major step towards increasing opportunities for people with disabilities to pursue the education they choose.

The results of a survey conducted at the beginning of the project show that there are some resources to support this group of students available, but there is a lack of information about those resources. In the work that has now taken place in the development of the website, it has become clear that in many ways Iceland’s universities can do better in services for people with disabilities. It is our hope that the website will be used as a driving force in increasing the services for these students.

In light of the fact that the United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities has been ratified in Iceland, some progress is being made. Article 24 of the Convention deals with education. Among other things, it stipulates that people with disabilities have the same right to education as non-disabled individuals.

In order to fully comply with the convention, LÍS calls for the following actions to increase support for students with disabilities:

1. Increase cooperation between the various experts responsible for supporting students with disabilities. This could involve professionals meeting regularly with the student, thus creating a common forum for consultation.

2. That the resources available to these students are visible to other professions such as study and career counselors and social workers.

3. That universities take into account the issues that get a red thumbs-down on the website, ie. add services that should be available but are not. (Then please let Réttinda-Ronja know about the progress so we can update the website!)

4. That universities ensure that there is real access, not only for people who use wheelchairs, which of course should always be ensured, but that the needs of an even more diverse group of students be taken into account, such as the blind and visually impaired, the deaf and hard of hearing, people on autism spectrum and with developmental disabilities as well as students with other learning difficulties.

5. The government must ensure sufficient funding and create incentives for universities to provide students with disabilities with the services they need to be able to pursue their studies, regardless of the location of the school or type of study.

Fjárhagsleg staða stúdenta fyrir COVID mjög slæm skv. niðurstöðum EUROSTUDENT VII // Students' financial situation very difficult before COVID according to EUROSTUDENT VII

—ENGLISH BELOW—

Fyrstu niðurstöður sjöundu umferð EUROSTUDENT, alþjóðlegrar könnunar sem skoðar stöðu stúdenta í 26 evrópulöndum, birtust í skýrslu á vef Eurostudent 5. Nóv 2020. Ísland tók þátt í þessari umferð sem lögð var fyrir vorið 2019, en tók einnig þátt í sjöttu umferð árið 2016. 

Skýrslan ber heitið Félagsleg vídd í lífi stúdenta á Evrópska háskólasvæðinu 2019: Valdir mælikvarðar úr EUROSTUDENT VII (e. The social dimension of student life in the European Higher Education Area in 2019: Selected indicators from EUROSTUDENT VII). Þessar niðurstöður eru ekki tæmandi, heldur munu fleiri skýrslur birtast sem sýna aðra mælikvarða í vetur, en heildarniðurstöður könnunarinnar verða birtar í gagnagrunni vorið 2021. Þessi gögn eru ómetanlega verðmæt fyrir íslenska háskóla, stúdenta og stjórnvöld að fá, þar sem hægt er að nýta þau til þess að bæta kjör þeirra sem þegar eru í námi en einnig til að auka aðgengi að háskólanámi fyrir fjölbreyttari hóp fólks.

Áhersla þessarar skýrslu er félagsleg vídd, eða Social Dimension, sem er mælikvarði á gæði menntunar sem byggir á því að skoða samsetningu stúdentahópsins og þær aðstæður sem stúdentar búa við. Fyrirmyndar háskóli er aðgengilegur fjölbreyttum hópi fólks, þar sem samsetning stúdentahópsins er sambærileg þjóðfélaginu í heild hvað varðar félagslegan og efnahagslegan bakgrunn. Þannig skiptir máli að skoða hverjir það eru sem búa á Íslandi en eru ekki í háskólanámi, og hvers vegna það er, hvort um sé að ræða einhverjar hindranir að námi. En kannanir um félagslega vídd leiða einnig í ljós aðstæður einstaklinga sem eru í námi, hvar og hvernig þau búa, á hvaða aldri þau eru, hvort og hvernig heilsufarsvandamál þau búa við og hvernig þau eru stödd fjárhagslega. 

Niðurstöður þessarar fyrstu skýrslu úr könnun Eurostudent er sláandi og sýna að fjárhagsleg staða íslenskra stúdenta er mjög slæm. 

Fram kemur að:

• 72% íslenskra svarenda telja sig ekki geta stundað nám án þess að vinna fyrir sér

• 30% glíma við fjárhagslega erfiðleika

• 25% telja vinnuna hafa áhrif á námsframvindu

• 43% eyða meira en 40% af sínum tekjum í húsnæði (sem bendir til þess að ráðstöfunartekjur umfram húsnæðiskostnað séu lágar)

Þar sem þessar tölur eru frá 2019 er ljóst að staðan getur ekki hafa batnað síðan þá, í því efnahagsástandi sem ríkir.  Af þessum niðurstöðum einum, en enn fremur vegna áhrifa heimsfaraldursins, er ljóst að auka þarf við fjárhagslegan stuðning við stúdenta til þess að háskólafólk eigi möguleika á því að sinna náminu sínu.

Í ljósi þessarra niðurstaðna bendum við á fyrri yfirlýsingar samtakanna um nauðsynlegar breytingar á úthlutunarreglum Menntasjóðs námsmanna, til þess að stúdentar eigi raunverulegan kost á því að halda áfram í námi, hvað þá í heimsfaraldri.

//

The first results of the seventh round of EUROSTUDENT, an international survey examining the status of students in 26 European countries, were published in a report on the Eurostudent website on November 5th 2020. Iceland participated in this round, which was conducted in the spring of 2019, but also participated in the sixth round in 2016.

The report is entitled The social dimension of student life in the European Higher Education Area in 2019: Selected indicators from EUROSTUDENT VII. These results are not exhaustive, as more reports will be published that show other indicators this winter, and the overall results of the survey will be published in a database in the spring of 2021. This data is invaluable for Icelandic universities, students and the government, whereas they can be used to improve conditions for those who are already studying but also to increase access to higher education for a more diverse group of people.

The focus of this report is Social Dimension, which is a measure of the quality of education based on examining the composition of the student body and the circumstances in which students live. An exemplary university is accessible to a diverse group of people, as the composition of the student body is comparable to society as a whole in terms of social and economic background. Thus, it is important to look at who lives in Iceland but is not in higher education, and why it is, whether there are any barriers to receiving an education. But surveys of social dimension also reveal the situation of individuals currently studying, where and how they live, at what age they are, whether and how they have health problems and how they are financially.

The results of this first report from the Eurostudent survey are striking, they show that students in Iceland are struggling financially.

The survey shows that:

• 72% of Icelandic respondents agree or strongly agree with the statement “Without my paid job, I could not afford to be a student”

• 30% are struggling financially

• 25% believe that work affects their academic progress

• 43% spend more than 40% of their income on housing (indicating that disposable income in excess of housing costs is low)

As these figures are from 2019, it is clear that the situation cannot have improved since then, in the current economic situation. From these findings alone, but also due to the effects of the pandemic, it is clear that financial support for students needs to be increased in order for university students to have the opportunity to pursue their degrees. 

In this regard we underline our previous statements on necessary changes to the Icelandic Student Loan Fund in order for it to be feasible for students to continue studying, particularly during COVID times. 

Umsögn LÍS um frumvarp til laga um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna // LÍS's statement on the new bill on equal status and gender rights

Hér má nálgast umsögn LÍS um frumvarp til laga um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna. Almennt telur LÍS að frumvarpið sé jákvætt skref í átt að kynjajafnrétti. Hlekkir að umsögninni má finna hér og frumvarpinu hér.

//

Here is LÍS’s statement on the new bill being proposed on gender equality. Overall, we consider this bill a step in the right direction. Links to the statement can be found here and the bill can be found here (both in Icelandic).